ذکر یونسیه یعنی گفتن: «لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» (آیه 87، سوره انبیا)؛ ذکری که اثر بسیار عجیبی در رفع غم و اندوه دارد.


ذکر یونسیه در روایات

از امام باقر (ع) روایت شده است که: حضرت یونس (ع) سه روز در شکم ماهی درنگ کرد و در تاریکی های سه گانه (تاریکی شکم ماهی، تاریکی شب، تاریکی دریا) ندا در داد و گفت: «لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» آن گاه خداوند دعایش را اجابت کرد و سپس ماهی وی را بر حال خود افکند.

مرحوم استاد علامه طباطبائی فرمودند که مرحوم قاضی اول دستوری که می دادند ذکر یونسیه بود که در مدت یک سال در وقت خاص به حالت سجده ات بازخوانده شود.


وجه تسمیه ذکر یونسیه

برای این منظور به داستان حضرت یونس اشاره می کنیم : زمانی که ماهی حضرت یونس را بدون اینکه به او آسیب برساند بلعید. حضرت یونس با ناله و تضرع به درگاه خداوند توبه کرد، که توبه او در قرآن آمده است؛ و بخشی از آیه به عنوان ذکر یونسیه مشهور شده است:

«وَذَا النُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَى فِی الظُّلُمَاتِ أَن لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَک إِنِّی کنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ»

«و یادآر حال یونس را، هنگامیکه از میان قوم خود خشمناک برفت و پنداشت که هرگز بر او تنگ نمی گیریم، انگاه در آن ظلمت ها فریاد کرد همانا خدائی بجز ذات یکتای تو نیست ، تو پاک و منزه هستی و من از ستمکارانم».


آثار و برکات ذکر یونسیه

پیامبر گرامى (ص) فرمودند: هر بیمار مسلمانى که این دعا را بخواند، اگر در آن بیمارى (بهبودى نیافت و) مرد پاداش شهید به او داده مى شود و اگر بهبودى یافت، در حالى خوب شده که تمام گناهانش آمرزیده شده است.

رسول خدا (ص)در جای دیگر فرمودند: «آیا به شما خبر دهم از دعایى که هرگاه غم و گرفتارى پیش آمد آن ادعا را بخوانید گشایش‍ حاصل شود؟» اصحاب گفتند: «آرى اى رسول خدا». آن حضرت فرمود: «دعاى یونس که طعمه ماهى شد»

امام صادق (ع) فرمودند: «عجب دارم از کسى که غم زده است چطور این ذکر یونسیه را نمى خواند؛ چرا که خداوند به دنبال آن مى فرماید: ما او را پاسخ دادیم و از غم نجات دادیم و این چنین مؤ منان را نجات مى دهیم».


طریقه ختم ذکر یونسیه

ختم های ذکر یونسیه را 400، 700، 7000، 4000،3000 و 1001 بار گفته اند که بستگی به دستور استاد و قابلیت طالب دارد. اما عدد 400 برای همه آن هم شب ها بعد از نماز عشاء تا هر وقت شب در سجده نافع است.

از بسیاری از بزرگان ختم ذکر یونسیه با عدد 400 مرتبه در سجده خصوصا در میان نماز مغرب و عشا و یا قبل از اذان صبح و یا بین الطلوعین جهت افاضات روحانی نقل شده است. ناگفته نماند که این ختم به منزله توبه ای حقیقی است. اگر خالصانه برای خدا بجای آورده شود اثر شگرفی در پیشبرد انسان دارد .

وقتی از مرحوم آیت الله کشمیری پرسیدند بهترین کار برای سالک در کدام یک از اعمال عبادی است؟ فرمودند: بهترین آن سجده است که ذکر یونسیه در آن گفته شود و فرمودند: امان ذکر یونسیه موجب اتصال به ارواح و باز شدن چشم برزخی می گردد.


ختم ذکر یونسیه به روایت مرحوم کشمیری

گام اول ذکر یونسیه: عامل (فردی که ختم را انجام می دهد) بر یگانگی خداوند ایمان داشته باشد، نه در زبان بلکه با تمام وجود.

گام دوم ذکر یونسیه: عامل باید بداند که خداوند در همه حال ناظر بر عمل اوست.

گام سوم ذکر یونسیه: پشیمانی از گذشته سرشار از کوتاهی و ناسپاسی، زیرا که این ذکر طبق گفته بزرگان اهل معرفت خود نوعی توبه به درگاه باری تعالی است.

گام چهارم ذکر یونسیه: نیاز نیست که تنها به معنی آیه اکتفا کنید، بلکه به رابطه مضموم آیه با خودتان نیز باید اهمیت بدهید. منظور اینکه در قسمت اول آیه که در یگانگی و یکتایی و منزه بودن خداوند گواهی داده می شود، به عظمت خداوند در جهان هم توجه شود. به نظم و هماهنگی در کره زمین و در سیارات و ستاره ها و خورشید یا حیات در خشکی ها و دریاها و سایر نشانه های عظمت حق تعالی؛ و در قسمت بعدی ذکر گناهان و کوتاهی ها و ناسپاسی هایی که انجام شده به یاد آورده، مثل کفران نعمت یا کوتاهی در انجام اعمال پسندیده و… . غرض این نیست که در هر بار خواندن ذکر تمام این مطالب دوره شود بلکه هر کدام از این دو قسمت را که باعث می شود شما بیشتر در آن لحظات، قرب به حضرت دوست پیدا کنید، انتخاب کنید؛ که اکثر اوقات به هر دو معنی توجه می شود.


زمان خواندن ذکر یونسیه

زمان مناسب بعد از عشاء (حدودا ساعت ده به بعد) است.


تعداد ذکر یونسیه

در مورد تعداد این ختم هم باید از ۴۰۰ شروع شود و کم کم زیاد شود البته نیازی نیست حتما شما تعداد بشمارید بلکه از ۲۰دقیقه که زمان تقریبی ۴۰۰ ذکر است شروع کنید و ذره ذره (مثلا سه دقیقه یا پنج دقیقه) آن را زیاد کنید.


منبع: سایت ستاره